Secure Base Leadership

In de komende tijd schrijf ik elke maand een blog over mijn vele ervaringen met het invoeren van Secure Base Leadership. Zoals op dit moment bij Holland Casino. Hoe pak je zoiets aan? Hoe verknal je het? Wat kan deze visie betekenen bij zelfsturende teams of agile invoeren? Met tips, tricks, cultuur en andere factoren van belang. 

Deze eerste blog is een algemene introductie voor wie Secure Base Leadership niet kent. Én een uitnodiging voor onze Secure Base Leadership Trail in Spanje.

Secure Base Leadership

Speel je om te winnen of speel je om niet te verliezen?

Ik reflecteerde op mijn ondernemerschap in de crisisjaren tot 2015 toen IMD-professor George Kohlrieser mij deze vraag stelde. In de dagen daarna besefte ik hoezeer het fundament voor ons succes en falen in zowel werk als leven al tijdens onze kinderjaren wordt gelegd.

Want in hoeverre is je geleerd dat elke crisis er één is om te benutten? Juist dán je zaag aan te scherpen, te innoveren en experimenteren? Voor fellow Startrek-liefhebbers: ‘to baldly go where no man has gone before?’ Dat je juist in de moeilijke perioden blijft sporten en muziek maken?

Een Secure base

Het verband tussen de lessen van vroeger en je latere omgang met kwesties in leven, werk en relaties werd al in 1966 door W.E. Blatz omschreven als de aanwezigheid van een Secure Base in je kindertijd. De effecten laten zich raden, ook voor wat betreft je ondernemerschap, creatiedrang en innovatieve vermogens. Maar ook je veerkracht. Kohlrieser trekt deze gedachte door naar leiderschap. Om, net als bij kinderen, ongekend potentieel bij medewerkers aan te spreken staan twee pijlers uit de Secure Base theorie van Blatz centraal:

• Geef een gevoel van bescherming, vertrouwen en veiligheid (care), ook wanneer resultaten teleurstellen of fouten worden gemaakt;
• Spoor aan om risico’s te blijven nemen (dare), te experimenteren, te exploreren.

Denk maar eens terug aan een plek waar je zelf met plezier en uitdaging werkte. Veiligheid en uitdaging waren daar in een gezonde balans aanwezig.

De wetenschappelijke verklaring voor het succes van deze stijl

Hoe kan het dat deze stijl zoveel potentieel en energie bij mensen weet vrij te maken? John Bowlby en Mary Ainsworth borduurden voort op Blatz met hun gehechtheidstheorie  (1978), één van de meest invloedrijke theorieën binnen het vakgebied van de pedagogiek, ontwikkelingspsychologie en psychiatrie. De ontwikkelde gehechtheidsstijl van een kind fungeert hier als ‘Interne Werkmodel’ (IWM): onze blauwdruk voor ontwikkeling en interpersoonlijke relaties.

Van alle ‘gehechtheidsstijlen’ (waaronder de later toegevoegde ‘gedesoriënteerde gehechtheid’ (Main en Solomon, 1986)) toonden zij eveneens aan dat een ‘Secure Attachment stijl’ het meest bijdraagt aan de succesvolle ontwikkeling van een kind.

Geïnspireerd door deze inzichten introduceert Kohlrieser negen kenmerken die eraan bijdragen dat mensen zich vrijer voelen ‘erop uit te gaan’, te exploreren, er “uit te halen wat erin zit”. Kenmerken die als een kapstok fungeren voor te ontwikkelen competenties van de Secure Base Leider. Voor een overzicht klik hier. 

Hoe word ik een Secure Base Leider?

Sinds mijn ontmoeting met Kohlrieser in 2015 is Secure Base Leadership het fundament van onze coach- en trainingsprogramma’s, masterclasses en advisering voor vele managementteams en directies. Om mensen optimaal te laten functioneren en presteren is het essentieel zelf een Secure Base voor hen te kunnen zijn. Door training, coaching, intervisie en experimenteren met de negen eigenschappen als intern kompas. Maar ook door kennis opdoen van hechting en verlies als basis voor ieders ontwikkeling van veerkracht.

Je ontwikkelt daarmee een basishouding die mensen een gevoel van bescherming, veiligheid en zorg (care) biedt en tegelijk een bron van inspiratie en energie is om lef te ontwikkelen, te exploreren, risico’s te nemen en uitdaging te zoeken (to dare). Met een goede balans, want een leider die iemand maar blijft ondersteunen zonder uit te dagen gaat “pamperen”. Als een rijinstructeur die het stuur en de pedalen van zijn pupil maar blijft bedienen.

Een leider die aanspoort om de lat telkens opnieuw hoger te leggen zonder de benodigde steun en vertrouwen te bieden, roept angst op om te falen. ‘Waar de balans zoek is, kunnen mensen niet gedijen’ stelt Kohlrieser in zijn boek Care to Dare.

Het bedrijf als een Secure Base: large scale interventies

Waarom de organisatie als een Secure Base? Veel van onze interventies hebben betrekking op de invoering van Lean of Agile. Die invoering gaat gepaard met daily stand-ups, een actieve aanspreekcultuur, feed forward en zelfsturing. Maar ook experimenteren, prototypen en fouten maken als de nieuwe basis voor succes (agile) of de ambitie een lerende organisatie te willen zijn. Het vraagt om veiligheid en tegelijk aangespoord te worden om risico te nemen. De organisatie als een Secure Base begint daarom bij de leidinggevenden, leading by example, een rolmodel zijn van veiligheid en “verantwoord lef”, de secure base leader.

Een actueel voorbeeld: Van Sturen naar coachen

Een organisatie van 800 medewerkers wil ‘van sturen naar coachen’. Het doel: meer eigenaarschap en initiatief op de werkvloer, medewerkers die bedrijfsdoelstellingen vanuit zichzelf omarmen en ernaar handelen. In plaats van daar constant aan herinnerd te moeten worden door de leidinggevende.

Met een doelgerichte maar wendbare veranderaanpak en gefaseerd over een periode van drie jaar zijn we aan de slag gegaan. Geduld is ook bij cultuurverandering een schone zaak . We begonnen in 2018 met de aanspreekcultuur. Nodig, want een cultuur van coachen verlangt “elkaar in de leerstand te krijgen” dus open te staan voor feedback (geven en ontvangen). Verschillende intervisie-vormen hanteerden we als breekijzer. Gaandeweg ontstaat nu in het tweede jaar de secure base waardoor men steeds meer experimenteert met een coachende stijl. Dit alles onder supervisie van een leidende coalitie die de communicatie voor zijn rekening neemt, en de bekende “olievlek” blijft helpen groeien.

Wil je meer weten over bijvoorbeeld de invoering van Secure Base Leadership bij zelfsturing? Neem dan contact met ons op.

Wij verzorgden deze Secure Base Leadership trajecten voor:

• TIAS School for Business and Society
• De Baak
• Holland Casino
• Directie Xerox Unamic HCN Global
• Xerox Unamic HCN Nederland
• Management Regionale Ambulance Voorziening
• Bestuur CROP Registeraccountants en fiscaal adviseurs
• Mastermate Technische groothandel
• Directie en MT LAN Handling Systems

Nieuw in 2020: Secure Base Leadership Trail

Ben je klaar om je potentieel als leider meer dan ooit aan te spreken? Je slagkracht te vergoten in je team, je organisatie en bij je klanten? Ga dan mee met onze Secure Base Leadership Trail op een bijzondere locatie in Spanje.

Sneller dan ooit moeten organisaties kunnen inspelen op ontwikkelingen in de technologie, samenleving en markt. Dat vraagt niet alleen veel van je leiderschap en vermogen tot samenwerken. Ook de veranderbekwaamheid, -bereidheid en veerkracht van jouzelf en je mensen worden steeds vaker op de proef gesteld.

Tijdens deze introspectieve reis leer je als leider de veilige omgeving te creëren waardoor je mensen bij jou de ruimte gaan ervaren voor (talent)ontwikkeling, innovatie en creativiteit. In de volgende blog volgt hierover meer informatie.

Kijk ook bij trainingen en coaching van leidinggevenden en organisaties voor andere programma’s. Neem bij interesse vrijblijvend contact met mij op en ik vertel je graag meer.

Bron: Care to dare, G. Kohlrieser 2012, Leiderschap bij verandering, J. Kotter 1997, M. Ainsworth, Patterns of attachment 2015, H. De Monninck, Verlieskunde 7e druk 2017.