Care to dare

Secure Base Leadership is een stijl die ongekend potentieel weet aan te spreken door mensen actief uitnodigen tot experimenteren, fouten te maken, lef en veerkracht te ontwikkelen en sociaal te verbinden. Een nieuwe hype is het zeker niet, eerder een synthese van bekende en succesvolle inzichten uit de ontwikkelingspsychologie, organisatiepsychologie, pedagogiek, verlieskunde, veranderkunde, communicatie en leiderschap. Het is een praktische vertaling van die inzichten naar een effectieve leiderschapsstijl voor hedendaagse team-, management- en organisatievraagstukken.  Misschien daardoor wel de “grand theory” van leiderschap, passend in een tijd waarin veranderen de nieuwe constante is, en strategische wendbaarheid en veerkracht eerder noodzaak zijn dan luxe.

Toepassing van Secure Base Leadership draagt aantoonbaar bij aan de motivatie en zelfstandigheid in de organisatie. Het credo ‘Unleashing astonishing potential through Secure Base Leadership’  is een belofte die beslist wordt waargemaakt mits op de juiste wijze ingevoerd.

IMD professor George Kohlrieser beschrijft in zijn boek Care to Dare (2012) hoe leidinggevenden meer bereiken door allereerst een gevoel van bescherming, veiligheid en zorg (Care) te bieden aan hun medewerkers.  Maar ook een bron van inspiratie en energie om lef te ontwikkelen, te exploreren, risico’s te nemen en uitdaging te zoeken (to dare). Denk terug aan een plek waar je zelf met plezier en uitdaging werkte, beide elementen waren doorgaans aanwezig.

‘Gehechtheidstheorie’ van Bowlby en Ainsworth als inspiratie

Een leider die blijft ondersteunen zonder uit te dagen pleegt wat Kohlrieser  ‘overprotectie’ noemt. Dat remt een gezonde ontwikkeling van mensen. Een leider die aanspoort tot presteren zonder de daarbij benodigde steun te bieden, roept angst op om te falen of te mislukken. Waar de balans zoek is, kunnen mensen niet gedijen.

Kohlrieser ontleent die gedachte aan de gehechtheidstheorie van John Bowlby (1962 – 1982) en Mary Ainsworth. Ainsworth beschreef in 1978 drie gehechtheidsstijlen die men bij tweejarige kinderen kan vaststellen als ‘Interne WerkModellen (IWM), zeg maar de ‘blauwdruk’ voor onze groei en ontwikkeling in de maatschappij. De gehechtheidsstijl die daaraan het meest bijdraagt omschreef Ainsworth als de ‘Secure Attachment stijl’.

Kinderen met deze stijl voelen zich vrijer om te gaan spelen en ‘erop uit te gaan’ (Dare). Zelfs, zo stelt Ainsworth, nadat ze even tevoren in een spannende omstandigheid verkeerden zonder de directe aanwezigheid van hun opvoeder (Care). De andere gehechtheidsstijlen van Ainsworth zijn overigens ‘vermijdende gehechtheid’, ‘angstig/ambivalente gehechtheid en de later toegevoegde ‘gedesoriënteerde gehechtheid’ (Main en Solomon, 1986). Stijlen die kinderen niet de ontspanning, zorg en het contact (Care) bieden die ze nodig hebben om spannende avonturen aan te gaan of intimiteit in hun relaties op te zoeken (Dare).

Care to Dare

IMD-Professor Kohlrieser, zelf psycholoog, vertaalde deze inzichten naar een visie op leiderschap met richtlijnen en handvatten voor die balans. Zo beschrijft hij negen belangrijke eigenschappen / competenties en geeft hij duidelijke aanwijzingen over hoe met die eigenschappen het beste uit mensen te halen.

Kohlriesers boodschap voor leidinggevenden: ‘streef naar een optimale balans tussen Caring, de zorgende kant van de leider en Daring, de uitdagende kant’. Dit geldt dus niet alleen voor kinderen in opvoedingssituaties maar, stelt Kohlrieser vast, dus ook voor medewerkers in de organisatie. “Unleash astonishing potential through Secure Base Leadership” is niet voor niets de ondertitel van zijn boek.

Zonder goede balans zijn de effecten snel merkbaar in de cultuur van leiderschap en samenwerking. Een leidinggevende of bestuurder die blijft ondersteunen zonder uit te dagen maakt zich schuldig aan ‘overprotectie’: hij is de rij-instructeur die het stuur en de pedalen maar blijft bedienen en van de ander . Te beschermend dus waardoor een gezonde ontwikkeling van anderen wordt geremd. Aansporen tot presteren zonder steun te bieden echter roept angst op om te falen of te mislukken. Waar deze balans zoek is, kunnen mensen niet gedijen in de organisatie, het gemis van een secure base.

De negen criteria van Secure Base Leadership

Secure base leadership is Kohlrieser’s visie op leiderschap met concrete aanbevelingen (negen criteria) voor het ontwikkelen van de noodzakelijke competenties. Wie de criteria leest als leerdoelen begrijpt de opbouw van onze programma’s voor training en coaching:

  1. Blijft kalm en geaard       vs      gegijzeld door emoties;
  2. Accepteert het individu      vs      oordelend en kritisch;
  3. Ziet het potentieel     vs     de huidige staat;
  4. Luistert èn bevraagt      vs      verdedigend;
  5. Geeft krachtige boodschappen     vs      vaag of overdonderend;
  6. Focust op het positieve      vs      op het negatieve;
  7. Moedigt aan om risico’s te nemen       vs      over controlling;
  8. Inspireert door intrinsieke motivatie     vs      extrinsieke motivatie;
  9. Toont dat hij toegankelijk is     vs      onbeschikbaar/niet ‘erbij’.

Negen criteria als richtsnoer voor te ontwikkelen leiderschapscompetenties en leerdoelen. Secure Base Leadership is daarmee een van de toonaangevende visies op leiderschap van dit moment. Het biedt leidinggevenden en directieteams een goede kapstok voor persoonlijke ontwikkeling en organisatieontwikkeling in de moderne tijd.

Wat is jouw score deze negen criteria? Klik hier voor zelfreflectie op de negen criteria van Secure Base Leadership

Jeen de Spa is expert in het invoeren en coachen van Secure Base Leadership. Zijn veranderkundige benadering sorteert veel effect in de cultuur van grote internationaal georiënteerde organisaties, maar ook in het MKB. Sinds zijn ontmoeting met Kohlrieser in 2015 is Secure Base Leadership een belangrijke pijler van zijn coach- en trainingsprogramma’s, masterclasses bij TIAS en in zijn advisering bij cultuurvraagstukken.

In onze trainingen en coaching van leidinggevenden zijn integraal alle relevante onderdelen uit Secure Base Leadership verwerkt om een organisatie te ontwikkelen naar een Secure Base. Of neem een kijkje op  https://secure-base-leadership.nl voor meer informatie over toepassing en invoering.

Wil je hierover meer weten? Bijvoorbeeld over een training, masterclass of organisatie-brede interventie rondom Secure Base Leadership? Neem dan contact met ons op.